Volgers van Decozine.be zullen het intussen wel beamen: wij zijn fan van vuur en alles wat er – buiten pyromanie – mee te maken heeft, zeker nu het kwik na een zoutloze winter uiteindelijk toch genadeloos onder het nulpunt lijkt te gaan duiken. Een van de meest spraakmakende ontwerpen van een haardvuur, is de Gyrofocus, een design dat alweer dateert van 1968. De ‘hangende haard’ past onmiskenbaar in het rijtje van andere spraakmakende designs, al lijkt het ons dat slechts weinig andere haarden het collectief van vooral meubels en verlichting in de nabije toekomst nog zullen vervoegen…
Dominique Imbert werd geboren op 28 november 1940 in Montpellier, Zuid-Frankrijk. Als adolescent volgde hij literatuurstudies in Londen, om nadien na omzwervingen in Alaska en Manhattan aan de Sorbonne, de universiteit van Parijs, nog een doctoraat in de sociologie te verwerven.
Op 27-jarige leeftijd besloot Imbert z’n leven als leerkracht na amper vier jaar achter zich te laten en te beginnen aan een nieuw hoofdstuk en terug te keren naar z’n herkomst: de Cévennes, Zuid-Frankrijk, waar hij z’n passie terugvond in het smeden, lassen en vormgeven van metaal. Het stadsleven was naar eigen zeggen niet aan hem besteed. In Viols-le-Fort kocht Imbert een vervallen hoeve aan, die hij stelselmatig besloot te restaureren.
Om de woning (als je het al een woning kon noemen toen) te verwarmen, maar ineens ook iets te hebben om naar te kijken in de ruimte die dak noch raam had, bedacht Imbert – geprikkeld door z’n onophoudelijk werken met metaal en vuur, in 1967 het eerste ‘hangende haardvuur’, de 125 kg wegende Antéfocus.
Opvolger wordt hevig onthaald
Dominique Imbert:“Door z’n voorkomen beschikt de Gyrofocus over een zekere persoonlijkheid. Het is niet zomaar een haard die in een hoekje van de woning kan worden weggeduwd.”
Gasten die de woonst van de creatieve Fransman betraden, waren zo onder de indruk van deze laaiende sculptuur, dat ze de designer terstond vroegen ook voor hen een versie van de haard te maken. De vele aanvragen zouden uiteindelijk een jaar na de Antéfocus leiden tot de Gyrofocus, ’s werelds eerste zwenkbare hangende haard, en bij uitbreiding ook tot Focus, het bedrijf van waaruit de ontwerpen zouden worden gecommercialiseerd.
Dominique Imbert: “Door z’n voorkomen beschikt de Gyrofocus over een zekere persoonlijkheid. Het is niet zomaar een haard die in een hoekje van de woning kan worden weggeduwd. Z’n vorm levert hem zelfs in de meest prestigieuze omgevingen een centrale plaats op.”
De Gyrofocus laat zich kenmerken door een diameter van 125 cm, goed voor een totaal gewicht van (slechts) 97 kg.
Zoals vaker het geval blijkt, ging ook het pad voor Imbert niet over rozen en bleef de grote erkenning initieel uit. In 1969 zou de creatieve geest slechts 2 modellen verkopen, het jaar erop 4, in 1971 8,… Overtuigd van z’n baanbrekende design besloot Imbert in 1975 deel te nemen aan de Parijse beurs Batimat, waar de Gyrofocus voor het eerst aan het grote publiek werd getoond, op een stand die amper groot genoeg was om het imposante ontwerp te kunnen etaleren.
De reacties waren ronduit hevig: de hangende haard rebelleerde tegen alle designregels, de Gyrofocus sprong eruit. Andere fabrikanten hoonden het ontwerp weg, maar het vuur brandde bij Imbert heviger dan ooit. Het ontwerp zou gestaag ook bekend raken in architectenmiddens, maar de grote doorbraak bleef verbazingwekkend uitblijven.
In 1988 en 1989 verkocht Focus ongeveer 10 haarden per maand, niks om van achterover te vallen. Dat jaar wist Imbert echter een offerte binnen te halen voor de installatie van (Paxfocus-)haardvuren in 301 moderne luxeappartementen in Japan, goed voor een waarde van ruim 760.000 euro. Hiermee verdubbelde de Fransman ineens z’n jaarlijkse verkoopcijfers in één beweging. Het jaar erop, in 1990, deed Focus het kunstje nog eens over, deze keer voor 121 (Edofocus-)haarden, tot op heden een van de bestverkopende modellen van de Franse firma.
Sneeuwbaleffect
Van dan af zou het ontwerp, aanvankelijk vooral bij architecten, doorgroeien tot een waar designicoon, faam die tot op heden onaangeroerd blijft. Tot op vandaag slaagt de firma er als geen ander in vlammen te verbinden aan design, getuige ook de vele andere ontwerpen van Focus Fireplaces, goed voor ruim 50.000 geproduceerde toestellen of circa 3000 per jaar. (Focus is overigens al eens aan bod gekomen op dit portaal, toen het bedrijf de Slimfocus voorstelde tijdens de Biënnale Interieur in 2014.)
De firma werd al meermaals bekroond om z’n elegante ontwerpen, onder meer met enkele Trophées du Design-medailles (1994, 1997, 2001), de innovatieprijs tijdens Batimat (1999), de International Design Award (Helsinki 2010) en een erkenning voor de Gyrofocus als ‘mooiste voorwerp ter wereld’ (Le cose più belle del mondo) in de Italiaanse wedstrijd Pulchra.
Hoewel velen nog halsstarrig opteren voor brandend houtvuur, gaat het anno 2016 bij Focus intussen om veel meer dan enkel houthaarden. Zo produceren ze er ook al geruime tijd gashaarden, en sinds enige tijd biedt het bedrijf ook bio-ethanolhaarden aan. Uiteraard zonder consequenties te doen aan het decoratieve aspect en de esthetische waarden die het bedrijf zo hoog in het vaandel draagt.
In België is de firma ABC Haarden uit Menen exclusief verdeler van Focus. Wat de kost bedraagt, weet nagenoeg iedere liefhebber van het mooiere interieur, dat schoonheid z’n prijs kent. In die optiek zijn de prijzen voor de Antefocus en de Gyrofocus, die beiden om en bij de 9000 euro liggen, best wel nog acceptabel, zeker voor tijdloze aandachtstrekkers die nog decennialang je woning zullen verwarmen…
Inspiratie voor…?
De opvallende eivorm van de Gyrofocus lijkt met niet zo heel veel fantasie ook wel misschien de inspiratiebron van deze Forno buitenhaard van het Deense Morso te zijn… Al kan natuurlijk geen enkele fabrikant aanspraak maken op het alleenrecht over iets basaal zoals een eivorm. Maar je begrijpt natuurlijk onze gedachtengang… Ook hangende haarden kregen na de Gyrofocus navolging, maar het lijkt ons dat tot op heden geen enkele de aura van het pioniersontwerp al wist te evenaren, laat staan te overstijgen…
Image courtesy Focus, Ketil Jacobsen, diephotodesigner.de
Passie voor designiconen? Bezoek dan zeker eens de pagina waar de tijdloze klassiekers in de spotlight worden geplaatst!
